Dyslexie / Dysorthografie

Wat omvat Dyslexie / Dysorthografie?
In groep drie van de basisschool leren kinderen lezen en doorgaans vinden ze dat geweldig. Apetrots zijn ze als ze zelf hun eerste boekje kunnen lezen. Opvallend is ook hoe snel en soepel dit proces normaal gesproken loopt. Na enkele maanden hebben onze kinderen als het ware het systeem van letters en woorden door; ze kunnen dan in principe lezen. Om uiteindelijk alles te kunnen lezen hebben ze nog ongeveer twee jaar oefening nodig, maar dan is het echte leren lezen voltooid. Bij sommige kinderen verloopt dit proces echter moeizaam, ondanks dat andere onderdelen van school, zoals rekenen, wel goed gaan. Er kan dan eventueel sprake zijn van Dyslexie.
Er is sprake van dyslexie wanneer de automatisering van woordidentificatie (lezen) en/of schriftbeeldvorming (spellen) zich niet of heel moeizaam ontwikkelt. De volgende kenmerken moeten daarbij aanwezig zijn:

• De lees- en/of spellingachterstand moet ernstig zijn in vergelijking met het niveau van leeftijdgenoten.
• Het probleem moet hardnekkig zijn. Dat wil zeggen dat een leerling ondanks aantoonbare en intensieve hulp niet voldoende vooruit gaat.
• Er is sprake van een zeer trage en/of onnauwkeurige en snel verstoorde woordidentificatie.
• Er moet een betekenisvol verschil zijn tussen de technische lees- en spellingvaardigheden en de (verbale) intelligentie.

Wanneer er geen sprake is van een leesprobleem, maar alleen spellingsproblemen, noemen we het geen Dyslexie, maar Dysorthografie.

Invloed op het dagelijks leven
We zijn in onze maatschappij talig ingesteld en veel leerwerk op de basis- en middelbare school verlopen via het lezen van boeken of op de computer. Nu is het niet zo dat kinderen met Dyslexie helemaal niet kunnen lezen, maar ze hebben vaak extra tijd en rust nodig om de tekst zichzelf eigen te maken. Vaak zijn er ook extra mogelijkheden hiervoor wanneer er een dyslexieverklaring is. Een ander punt is dat kinderen die moeite hebben met lezen en spellen vaak heel onzeker worden over hun eigen mogelijkheden en faalangst ontwikkelen. Vroegtijdige onderkenning van is dan van groot belang. Hoewel er in groep drie of vier nog niet voldoende sprake kan zijn van een achterstand is het lees- en spellingsproces, is het wel goed om op tijd hier de signalen van bespreekbaar te maken.

Wat kun je ermee?
Hoewel dyslexie / dysorthografie niet genezen kan worden en dus nooit overgaat, is aan de gevolgen van dyslexie heel veel te doen. Als de didactiek (wijze van lesgeven) goed wordt aangepast en de juiste materialen worden ingezet, leren de meeste kinderen met dyslexie / dysorthografie heel redelijk lezen en schrijven. Op de middelbare school doen zich vaak problemen voor met het onderwijs in vreemde talen. Ook deze problemen zijn met aangepast materiaal en de juist didactiek goed te verhelpen. Vooral binnen het voortgezet onderwijs zijn er een aantal aanpassingen waar je als dyslectische leerling recht op hebt. Bekend is dat er langer gewerkt mag worden aan proefwerken en examens. Voor deze faciliteiten is dan wel een officieel onderzoek nodig met de daarbij behorende dyslexieverklaring.